อำลา “เจ้าเงาะ” – เปิดตัว “พยนตรา”

“เงาะ” ในสังคมไทย จาก “สังข์ทอง” ถึง “คนัง”

หลังจากฉาก “พระสังข์ถอดรูปและเริ่มตีคลี” ออกอากาศ นั่นก็ย่อมหมายความว่าบทบาทของตัวละคร “เจ้าเงาะ” ใน “สังข์ทอง 2561” จะต้องลดความสำคัญหรือสิ้นสุดยุติลง

ในการนี้ เลยอยากจะขออำลา “เจ้าเงาะ” ด้วยความรู้เกี่ยวกับ “เงาะ” ในสังคมไทย ซึ่งอ่านเจอมาจากบทความ “คนอื่น” ในผืนดินตน : การเดินทางกับการจำแนกชาติพันธุ์ของราษฎรสยามตามถิ่นฐาน ระหว่าง พ.ศ.2428-2453 ในหนังสือ คนไทย/คนอื่น : ว่าด้วยคนอื่นของความเป็นไทย โดย ธงชัย วินิจจะกูล

คำว่า “เงาะ” ในภาษาไทยมีสามความหมาย

ความหมายแรก ใช้เรียกคนพื้นเมืองดั้งเดิม (โอรัง อัสลี) กลุ่มหนึ่ง ที่รู้จักกันในนาม “ซาไก” ซึ่งอาศัยบนคาบสมุทรมลายู ส่วนใหญ่อยู่ตามชายป่าหรือในป่าเขตจังหวัดพัทลุงและตรัง

คนไทยทั่วไปสนใจไปที่สีผิวค่อนข้างดำและผมหยิกหนาของคนเหล่านี้

ความหมายที่สอง ใช้เรียกผลไม้ชนิดหนึ่งที่มีขน เปลือกหนาและสีแดงเข้ม มีถิ่นกำเนิดในคาบสมุทรมลายูเช่นกัน

ทั้งนี้ “เงาะ” ในความหมายแรกน่าจะเกิดจากการสร้างคำจากความหมายที่สอง โดยการเทียบเคียงลักษณะเด่นตามที่รับรู้ทั่วๆ ไป

ความหมายที่สาม คือ ตัวละครในวรรณคดีเอกของไทยเรื่อง “สังข์ทอง” ซึ่งมีที่มาจากนิทานพื้นบ้านไทย/ลาว เป็นเรื่องของเจ้าชายผู้ไม่ยอมเปิดเผยตัวตนและหน้าตาแท้จริง เดิมทีซ่อนตัวในหอยสังข์ จึงเรียกกันว่า “พระสังข์” ต่อมาได้ซ่อนรูปในร่างชายอัปลักษณ์ที่เรียกว่า “เจ้าเงาะ” (เพราะมีลักษณะคล้าย “เงาะ” ในความหมายแรก) จนถูกพระราชาและเจ้าชายองค์อื่นๆ ตัดสินประเมินจากรูปลักษณ์ภายนอก และพากันขับไล่กลั่นแกล้งพระสังข์/เจ้าเงาะด้วยวิธีการต่างๆ นานา

แต่สุดท้าย พระสังข์ก็ได้พิสูจน์ว่าตนมีบุญบารมีเหนือกว่าตัวละครเหล่านั้น

นอกจาก “เจ้าเงาะ” ใน “สังข์ทอง” “เงาะ” อีกคนที่สังคมไทยรู้จักกันดี ก็คือ “คนัง”

ด้านหนึ่ง “คนัง” คือมหาดเล็กชาวซาไก ผู้เป็นต้นเรื่องของบทละครพระราชนิพนธ์เรื่อง “เงาะป่า” ในรัชกาลที่ 5

แต่อีกด้าน “คนัง” ก็เคยถูกจับแต่งกายเป็น “เจ้าเงาะ” ตัวละครใน “สังข์ทอง” เพื่อถ่ายรูปและมีการอัดภาพดังกล่าวออกวางจำหน่าย

ครั้งหนึ่ง มีการตีพิมพ์หนังสือบทละครพระราชนิพนธ์เรื่อง “เงาะป่า” โดยใช้ภาพปกเป็น “คนัง” ขณะสวมบทบาทเป็น “เจ้าเงาะ” ในสังข์ทอง มาแล้ว

เปิดตัว “พยนตรา 2561”

หลังเสร็จศึกตีคลี ละคร “สังข์ทอง” เวอร์ชั่น 2550 และ 2561 จะมีตัวละครฝ่ายร้ายที่ถูกสร้างเสริมเพิ่มเติมขึ้นมา (ผิดแผกจากฉบับวรรณคดี) นั่นคือ “พยนตรา”

ในเวอร์ชั่นที่แล้ว ตัวละคร “พยนตรา” รับบทโดย “บอย สพล ชนวีร์” หรือ (ปิยะรัชต์ อรรถกรศิริโพธิ์ – พี่ชายบี มาติกา)

ส่วนในเวอร์ชั่นใหม่ ผู้จะมารับบทเดียวกัน คือ “สุกฤษฏิ์ สงแก้ว” นักแสดงหน้าใหม่วัยเพียง 17 ปี