ความหมายของ “หุ่นล้อการเมือง” ในวัฒนธรรมการประท้วงแบบ “ตะวันตก”

เผยแพร่ครั้งแรกใน "มติชนสุดสัปดาห์" ฉบับประจำวันที่ 13-19 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2558 เพิ่มเติมภาพประกอบและจัดเรียงย่อหน้าใหม่ในวันที่ 4 กันยายน พ.ศ.2563 เพื่อรำลึกถึงการจากไปของ "เดวิด เกรเบอร์" (ค.ศ.1961-2020) "หุ่นล้อการเมือง" ในงานฟุตบอลประเพณีจุฬาฯ-ธรรมศาสตร์ ครั้งล่าสุด เพิ่งตกเป็นประเด็นข่าวที่ถูกพูดถึงกันอย่างเกรียวกราว ในฐานะของ "เครื่องมือ" (ร่วมกับป้ายผ้าและกิจกรรมแปรอักษร) ที่คนรุ่นใหม่ใช้ท้าทายอำนาจและวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลทหาร บทความชิ้นนี้จะไม่ได้กล่าวถึง "หุ่นล้อการเมือง" ของนักศึกษาธรรมศาสตร์ เมื่อวันเสาร์ที่ 7 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา แต่จะขออนุญาตพาผู้อ่านไปทำความรู้จักกับ "ความหมาย"…

อ่าน “เนรเทศ”

(ปรับปรุงแก้ไข จากบทความที่เผยแพร่ครั้งแรกในมติชนสุดสัปดาห์ 30 มกราคม - 5 กุมภาพันธ์ 2558) เมื่อช่วงต้นปีที่ผ่านมา เพิ่งมีโอกาสได้อ่านนวนิยายความยาว 200 กว่าหน้า เรื่อง “เนรเทศ” ของ “ภู กระดาษ” จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์มติชน นวนิยายเรื่องนี้ บอกเล่าเรื่องราวชีวิตของตัวละครชื่อ “สายชน ไซยปัญญา” และคนในครอบครัวของเขา ซึ่งเป็น “ลูกอีสาน” ยุคใหม่ ที่ออกเดินทางไกลไปทำงานยังต่างบ้านต่างเมือง “เนรเทศ” มีสถานการณ์หลักจริงๆ อยู่เพียงสถานการณ์เดียว…