คนมองหนัง ข้อสังเกตส่งท้าย “บุพเพสันนิวาส”: “ประวัติศาสตร์จะต้องซ้ำ ประวัติศาสตร์จะไม่เปลี่ยน” 12 Apr 201813 Apr 2018 ของแถม บทกวี "Thirties People (เชื้อไขของการะเกด)" โดย ไม้หนึ่ง ก. กุนที มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับประจำวันจันทร์ที่ 25 มิถุนายน 2544 กริชเล่มเก่าแม้ถูกขโมยขาย ตั้งแต่ครั้งพระนารายณ์หลงฝรั่ง แม้ชุดเกราะโคตรเทียดกร่อนผุพัง ก็ยังเหลืออีโต้ กูตีเอง บรรพชนกูช่างมองการณ์ไกล เห็นด้วยหัวใจอันตรงเผง อันความซื่อด้วยนิสัยในนักเลง คนปลิ้นปล้อนคงข่มเหงเข้าสักวัน โคตรกูจึงไล่แทงพวกมันก่อน ไม่โอนอ่อนในลิ้นทูตผกผัน ควบม้าเทศควงกริชเข้าประจัน มึงสวนยิงยังแน่วฟันจนบรรลัย กูกำเนิดเกิดมาสามสิบแล้ว โคตรเหง้าแก้วไม่รู้ป่นอยู่ป่าไหน ขออัญเชิญพลังงานวิญญาณใจ…
คนมองหนัง “บุพเพสันนิวาส-ศรีอโยธยา” ละคร 2 เรื่อง ที่มีปฏิสัมพันธ์กับ “อดีต” คนละแบบ 8 Mar 20181 Jun 2018 หมายเหตุ ทีแรกเมื่อ 1-2 สัปดาห์ก่อน กะจะเขียนถึงภาพรวมของ "ศรีอโยธยา" ซีซั่นแรก หลังละครเพิ่งปิดฉากลง แต่ก็ผลัดวันประกันพรุ่งเรื่อยมา กระทั่ง "บุพเพสันนิวาส" จากทางฝั่งช่อง 3 เริ่มสร้างกระแสโด่งดังสนั่นจอไปทั่วประเทศพอดี จึงตัดสินใจเขียนถึงละครสองเรื่องนี้พร้อมๆ กันเสียเลยในคราวเดียว อดีตที่สืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน กับ ปัจจุบันที่ตัดตอนย้อนกลับไปยังอดีต ข้อแรกสุด คือ เมื่อมองเผินๆ "ศรีอโยธยา" ของ ม.ล.พันธุ์เทวนพ เทวกุล หรือหม่อมน้อย และ "บุพเพสันนิวาส" ของภวัต…
คนมองหนัง ข้อสังเกตเบื้องต้นเกี่ยวกับ “ศรีอโยธยา” 21 Dec 201722 Dec 2017 (หมายเหตุ เป็นการตั้งข้อสังเกตในฐานะคนที่ตามดู "หนัง/ละครอิงประวัติศาสตร์ไทย" มาพอสมควร และสนใจเรื่องการสร้าง "ภาพแทน" ของชนชั้นนำในประวัติศาสตร์ผ่านสื่อบันเทิงไทยอยู่บ้าง แต่ไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญประวัติศาสตร์อยุธยาและมิได้เป็นคนที่ตามผลงานของ "หม่อมน้อย" มาอย่างเข้มข้นจริงจัง) หนึ่ง ไม่รู้เป็นข้อดีหรือข้อเสีย (ณ ตอนนี้ ยังประเมินได้ไม่ชัด) แต่เหมือน "หม่อมน้อย" จะ "ทบทวนวรรณกรรม" มาเยอะมาก จนเห็นได้ว่าผลงานเรื่องนี้มีจุดอ้างอิงถึงผู้มาก่อนหน้าเต็มไปหมด จนแทบกลายเป็น "ยำใหญ่ใส่สารพัด" ในแง่นิยาย/ละคร แน่นอน "ศรีอโยธยา" มีองค์ประกอบบางด้านที่เหมือน/คล้าย "เรือนมยุรา" มีตัวละครเดินเรื่องกลุ่มหนึ่งที่ไปพ้องกับ "ฟ้าใหม่"…
ข่าวบันเทิง… เรตติ้ง “เทพสามฤดู” ตอน 3-4 รวมเกร็ด “กระหัง” จากเว็บข่าว-กฎหมายตราสามดวง-นิทานวัดเกาะ 15 Jul 201715 Jul 2017 เรตติ้ง "เทพสามฤดู" ตอน 3-4 ยังเกิน 5 ผลการสำรวจเรตติ้งยอดผู้ชมของละครโทรทัศน์แนวจักรๆ วงศ์ๆ เรื่อง "เทพสามฤดู" เวอร์ชั่น 2560 ประจำวันที่ 8-9 กรกฎาคมที่ผ่านมา ยังคงมีมาตรฐานใกล้เคียงกับละครที่ออกอากาศสองตอนแรกในช่วงสัปดาห์ก่อนหน้านั้น โดยในตอนที่ 3 และ 4 "เทพสามฤดู 2560" คว้าเรตติ้งไป 5.2 และ 5.4 ตามลำดับ ต่ำกว่าตัวเลข 5.7 ของสอนตอนแรกเล็กน้อย…
คนมองหนัง “มหาลัยวัวชน” : ประวัติศาสตร์ บทเพลง และคนแพ้ที่เพิ่งสร้าง 21 Apr 201721 Apr 2017 https://www.youtube.com/watch?v=_U6GDa8VCqs หนึ่ง เมื่อหลายปีก่อน ขณะไปนั่งฟังการประชุมประจำปีของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรในหัวข้อ "ผู้คน ดนตรี ชีวิต" หนึ่งในนักวิชาการต่างชาติที่มาบรรยายในการประชุมครั้งนั้น เป็นนักมานุษยวิทยาดนตรีเชื้อสายไอริช วรรคทองหนึ่งซึ่งแกพูดขึ้นมา แล้วสร้างความฮือฮา-ซาบซึ้งให้แก่ผู้ฟังเป็นอย่างยิ่ง ก็คือ "ผู้ชนะเขียนประวัติศาสตร์ ส่วนผู้แพ้ก็แต่งเพลงกันไป" เมื่อมาดูหนังเรื่อง "มหาลัยวัวชน" ผลงานล่าสุดของ "บุญส่ง นาคภู่" ผมก็ย้อนนึกไปถึงวรรคทองของนักมานุษยวิทยาไอริชคนนั้นอีกครั้ง เพราะผมรู้สึกในแวบแรกๆ ว่า "มหาลัยวัวชน" พยายามจะพูดถึงประเด็นหลักๆ อยู่สองเรื่อง เรื่องแรก คือ การต่อสู้ในโลกร่วมสมัยหรือการแสวงหาตำแหน่งแห่งที่ในฐานะปัจเจกบุคคล ของตัวละครนำผู้มีบุคลิกเป็น "คนแพ้"…
คนมองหนัง เวิลด์ ฟิล์ม ไดอารี่ (2) : ห้าแสนปี, Snakeskin และ Elle 9 Feb 20179 Feb 2017 ห้าแสนปี (ชัยศิริ จิวะรังสรรค์) ชอบที่หนังไม่ "พูด" อะไรแยะ แต่ปล่อยให้ "บรรยากาศหลัก" และ "บรรยากาศรายล้อม" เป็นตัวผลักดันเรื่องราว (ที่มี "เนื้อหา" เยอะอยู่) ไปเรื่อยๆ เช่น คนดูอาจไม่จำเป็นต้องรู้ชัดเลยก็ได้ว่าอนุสาวรีย์มนุษย์โบราณนั้นอยู่ที่ไหน มีชื่อเรียกว่าอะไร หนังกลางแปลงที่ฉายเป็นเรื่องอะไรบ้าง ใครคือคนกำกับ แต่ประเด็นที่ภาพยนตร์ต้องการบอกเล่า เช่น "ภาวะตกค้าง-กำกวม-การเป็นสิ่งเก่าในความหมายใหม่" ของ "มนุษย์โบราณ" และ "หนังกลางแปลง" กลับดำรงอยู่ค่อนข้างชัดเจน แถมยังหยอกล้อ-สนทนา-ส่องสะท้อนกันไปมา โดยส่วนตัวรู้สึกว่า…
คนมองหนัง ดูหนังอาเซียนในโตเกียว “การปฏิวัติ” ที่ยังไม่สิ้นสุด และ “ภาพแทนของอดีต” อันหลากหลาย 22 Nov 20166 Aug 2018 ดูหนังอาเซียนในเทศกาลภาพยนตร์โตเกียว "การปฏิวัติ" ที่ยังไม่สิ้นสุด และ "ภาพแทนของอดีต" อันหลากหลาย (1) (มติชนสุดสัปดาห์ 11-17 พฤศจิกายน 2559) ในที่สุด ก็มีโอกาสได้ชมหนังฟิลิปปินส์เรื่อง "A Lullaby to the Sorrowful Mystery" ของ "ลาฟ ดิแอซ" ซึ่งคว้ารางวัลหมีเงิน Alfred Bauer Prize (มอบแก่ผลงานที่เผยให้เห็นถึงแง่มุมใหม่ๆ ของศิลปะภาพยนตร์) จากเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเบอร์ลิน ครั้งที่…
ในน้ำเน่ามีเงาจันทร์ ธงชัย วินิจจะกูล ว่าด้วย “ประวัติศาสตร์-ความต่อเนื่อง-การแทนที่-ฟิล์มภาพยนตร์” 20 Nov 201620 Nov 2016 ต้นเรื่อง "...อาจารย์สายชล (สัตยานุรักษ์ - บล็อกคนมองหนัง) เข้าใจว่าการแทนที่หมายถึงกระบวนการเปลี่ยนแปลงที่สิ่งใหม่เข้าแทนที่สิ่งเก่าอย่างรวดเร็วฉับพลัน ส่วนความต่อเนื่องหมายถึงเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างช้า ๆ ขยับปรับตัวเป็นวิวัฒนาการในสังคมนั้นเอง อาจารย์สายชลยังเห็นว่าลักษณะแรกเกิดกับสังคมฝรั่ง ลักษณะหลังเกิดกับสังคมไทย อย่างแรกคือพวกที่เน้นว่าการเปลี่ยนแปลงเป็นผลจากปัจจัยภายนอก ส่วนอย่างหลังเป็นผลของการคลี่คลายภายใน อาจารย์สายชลจึงวิพากษ์ผมว่า เอาทฤษฎีวิธีการฝรั่งมาใช้กับสังคมไทย..." ประวัติศาสตร์-ความต่อเนื่อง-การแทนที่-ฟิล์มภาพยนตร์ "...ขอยกตัวอย่างที่ไม่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทยเลย แต่เพื่อเป็นอุปมาว่าความต่อเนื่องกับการแทนที่นั้นบางกรณีอาจเป็นกระบวนการเดียวกันสนิท แยกไม่มีทางได้ ความต่างกลับอยู่ที่แง่มุมและวิธีการของตัวผู้ศึกษาเอง "ผู้อ่านทุกท่านเคยดูภาพยนตร์จอใหญ่มาแล้วทั้งนั้น คงไม่มีใครเถียงว่าความเคลื่อนไหวบนจอภาพยนตร์มีลักษณะต่อเนื่องราบเรียบ แต่ผู้พอมีความรู้พื้น ๆ ย่อมรู้ดีว่าความต่อเนื่องบนจอนั้น แท้ที่จริงแล้วเป็นผลของการที่ภาพนิ่งในกรอบต่าง ๆ กันบนแผ่นฟิล์มภาพยนตร์เข้ามาแทนที่กรอบก่อนหน้าในอัตราเร็วเกินกว่าสายตามนุษย์จะจับการเข้าแทนที่นั้นได้ "คิดในทางกลับกัน การเคลื่อนไหวของเวลาซึ่งดูเหมือนต่อเนื่องราบเรียบไปเรื่อย…
คนมองหนัง Ben and Me หนังการ์ตูนที่ทำให้ผมเริ่มต้นรู้จัก “การเมืองอเมริกัน” 9 Nov 2016 https://www.youtube.com/watch?v=c1X6l99y23Y ถ้าจะให้พูดถึงประสบการณ์ในการทำความรู้จัก "การเมืองอเมริกัน" ผ่านภาพยนตร์ กลับกลายเป็นว่าหนังเรื่องแรกที่ผมนึกถึง คือ ภาพยนตร์การ์ตูนสั้นของดิสนีย์เรื่อง Ben and Me นี่น่าจะเป็น "หนังการเมืองอเมริกัน" เรื่องแรกที่ผมได้ดูเลยมั้ง ถ้าจำไม่ผิด ตัวเองได้ดูหนังการ์ตูนเรื่องนี้ ประมาณช่วง ป.1-3 (เพิ่งมารู้เมื่อไม่กี่ปีก่อนว่า หนังออกฉายตั้งแต่ปี 1953/2496) แล้วก็ประทับใจมาก จนดูซ้ำแล้วซ้ำเล่าอยู่หลายรอบ หนังเรื่องนี้มีอิทธิพลต่อผมหลายอย่าง หนึ่ง คือ ทำให้ไปขวนขวายหาหนังสือเกี่ยวกับประวัติของเบนจามิน แฟรงคลิน มาอ่าน สอง ระหว่างดูรอบหลังๆ…
สัมภาษณ์พิเศษ ดาวี่ ชู, Diamond Island และ “เขมรแดง” ที่หายไป 6 Nov 20166 Nov 2016 เนื้อหาบางส่วนจากบทสนทนากับ "ดาวี่ ชู" ซึ่งเพิ่งพาหนังเรื่อง Diamond Island ของเขา ไปฉายที่เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติโตเกียว 2016 คนมองหนัง - สำหรับผม ดูเหมือนจุดที่น่าสนใจที่สุดของ Diamond Island คือ ความพยายามที่จะก้าวข้ามไปให้พ้นจากประเด็นเกี่ยวกับ “บาดแผลแห่งชาติ” ซึ่งก่อขึ้นโดยระบอบเขมรแดง นี่คือความตั้งใจของคุณหรือเปล่า? ดาวี่ ชู - มันน่าสนใจ ที่คุณตีความไปในลักษณะนั้น ทางเลือกใหญ่ตอนที่เราเริ่มสร้างหนังเรื่องนี้ ก็คือ เราจะสามารถทำหนังที่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับสังคมกัมพูชายุคปัจจุบัน โดยไม่ต้องพูดถึง "เขมรแดง"…
คนมองหนัง 