สถาบันปรีดี พนมยงค์ ประกาศรายชื่อผู้ได้รับรางวัลปีติศิลป์ประจำปี 2560 โดยมีบุคลากรในแวดวงภาพยนตร์ไทยได้รับรางวัลถึงสองคน
คนแรก คือ โดม สุขวงศ์ ผู้อำนวยการหอภาพยนตร์ องค์การมหาชน ซึ่งได้รับรางวัลปีติศิลป์สันติภาพ ร่วมกับ ดร.ประมวล เพ็งจันทร์ และ บรูซ แกสตัน
นอกจากนี้ ภาณุ อารี ผู้กำกับภาพยนตร์สารคดีที่มุ่งสำรวจชีวิตคนมุสลิมในสังคมไทย อาทิ “มูอัลลัฟ” และ “เบบี้อาราเบีย” ยังได้รับรางวัลปีติศิลป์สันติธรรมไปครอง
รางวัลปีติศิลป์ เป็นรางวัลเชิดชูเกียรตินักศิลปวัฒนธรรม ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านสันติภาพ ประชาธิปไตย ความเป็นธรรม มอบให้นักศิลปวัฒนธรรมผู้สร้างผลงานสู่สาธารณะอย่างต่อเนื่อง จัดตั้งขึ้นในวาระครบรอบ 65 ปี แห่งวันสันติภาพไทย วันที่ 16 สิงหาคม พุทธศักราช 2553 โดยพิจารณามอบตามความเหมาะสมในวาระต่างๆ
ในวันที่ 16 สิงหาคม พุทธศักราช 2488 ฯพณฯ ปรีดี พนมยงค์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในพระปรมาภิไธยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 ได้ประกาศสันติภาพอันเป็นผลเนื่องมาจากการดำเนินงานรับใช้ชาติของขบวนการเสรีไทย ในสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อต้านผู้รุกรานจนทำให้ประเทศไทยไม่ตกเป็นประเทศผู้แพ้สงคราม นำสันติภาพกลับคืนมาสู่มาตุภูมิ เป็นที่ยอมรับในนานาอารยประเทศ
ก่อนหน้านั้น ในปีพุทธศักราช 2482 ขณะที่สงครามโลกได้อุบัติขึ้นในทวีปยุโรป และตั้งเค้าทมึนมาสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้นั้น นายปรีดี พนมยงค์ ได้ประพันธ์นวนิยายเรื่อง THE KING OF THE WHITE ELEPHANT เป็นภาษาอังกฤษ โดยนำเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ยุคสงครามช้างเผือก และการทำยุทธหัตถีสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี มาผูกเรื่องขึ้นใหม่ตามจินตนาการ เพื่อการสื่อทัศนะอันเกี่ยวกับสันติภาพ
ต่อมานายปรีดี พนมยงค์ ได้นำบทประพันธ์เรื่องดังกล่าวมาสร้างเป็นภาพยนตร์ไทยขาว-ดำ เสียงในฟิล์ม พูดภาษาอังกฤษตลอดเรื่อง นำออกฉายอย่างเป็นทางการครั้งแรกที่กรุงนิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา สิงคโปร์ และกรุงเทพฯ เพื่อให้โลกได้ตระหนักรู้ถึงจุดยืนทางสันติภาพของไทย หลังจากนั้นภาพยนตร์เรื่อง THE KING OF THE WHITE ELEPHANT ได้เดินทางไปทำหน้าที่ในฐานะชิ้นงานทางศิลปวัฒนธรรมสันติภาพ ตามประเทศต่างๆ อย่างต่อเนื่อง
ตราบจนถึงปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันอย่างกว้างขวางว่า ภาพยนตร์เรื่อง THE KING OF THE WHITE ELEPHANT บทประพันธ์และอำนวยการสร้างโดย ปรีดี พนมยงค์ คือ งานศิลปวัฒนธรรมเพื่อสันติภาพอันทรงคุณค่า นับวันจักได้รับการกล่าวขานถึงในฐานะชิ้นงานทางศิลปะเพื่อความผาสุกแห่งมวลมนุษยชาติ
บทประพันธ์เรื่อง THE KING OF THE WHITE ELEPHANT มีวาระครบรอบ 70 ปี ในปี พุทธศักราช 2553 เช่นเดียวกันกับเป็นวาระครบรอบ 65 ปี แห่งการสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้มีการจัดงานรำลึกในประเทศต่างๆ ทั่วโลก เพื่อเตือนสติให้มนุษย์คำนึงถึงภาวะปลอดสงครามที่อุดมไปด้วยสันติภาพ
ด้วยความสำคัญดังกล่าว ฝ่ายศิลปกรรมสถาบันปรีดี พนมยงค์ เห็นควรให้มีการจัดตั้ง รางวัลปีติศิลป์สันติภาพ เพื่อมอบให้แก่ ศิลปินผู้สร้างสรรค์งานศิลปวัฒนธรรมสาขาต่างๆ ที่ผลงานได้สะท้อนแง่คิดมุมมองตลอดจนสุนทรียศาสตร์ที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับสันติภาพ ประชาธิปไตย ความเป็นธรรม
สอดคล้องกับแนวความคิดภราดรภาพนิยมของปรีดี พนมยงค์ ที่เสนอว่า “มนุษย์เกิดมาเพื่ออยู่ร่วมกัน มนุษย์จำต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกัน และในประเทศหนึ่ง ถ้ามนุษย์คนหนึ่งต้องรับทุกข์ เพื่อนมนุษย์อื่นก็รับทุกข์ด้วย จะโดยทางตรงหรือทางอ้อมก็ตาม มนุษย์จำต้องมีการช่วยเหลือกันฉันพี่น้องด้วย”
สำหรับพิธีประกาศเกียรติและมอบรางวัลปีติศิลป์ประจำปีนี้ จะถูกจัดขึ้นในวันเสาร์ที่ 23 กันยายน ณ หอประชุมพูนศุข พนมยงค์ ในการเปิดงานศิลปะกับสังคมประจำปี 2560: เทศกาลศิลปะนานาพันธุ์ 10: 85 ปี ประชาธิปไตยไทย
ข้อมูล-ภาพประกอบจาก สถาบันปรีดี พนมยงค์ – Pridi Banomyong Institute
คนมองหนัง 