“หมอนรถไฟ” (Railway Sleepers) ภาพยนตร์สารคดีโดย “สมพจน์ ชิตเกษรพงศ์” ที่ก่อนหน้านี้ได้เข้าฉายรอบปฐมทัศน์โลกที่เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติปูซาน ประเทศเกาหลีใต้ ถูกคัดเลือกไปฉายที่เทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเบอร์ลิน 2017 ในสาย “ฟอรัม” ซึ่งมีธีมว่าด้วย “ภาวะสมจริงและเหนือจริง”
โดย “หมอนรถไฟ” จะเป็นหนึ่งในภาพยนตร์ 43 เรื่อง ที่ได้เข้าฉายในสายดังกล่าว โดยทั้งหมดคือหนัง “สารคดี” จากเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, ยุโรป, อเมริกาเหนือ, อเมริกาใต้, ตะวันออกกลาง และแอฟริกา ที่มีจุดประสงค์หลากหลายตั้งแต่การฉายภาพสถาบันทางสังคม ไปจนถึงการมุ่งจับจ้องศึกษาปรากฏการณ์บางอย่างในระยะเวลาอันยาวนาน และใช้วิธีการนำเสนออันหลายหลาก ตั้งแต่การเข้าไปมีส่วนร่วมกับซับเจ็คท์, การทำหนังสารคดีเล่าเรื่อง, หนังเอสเสย์, หนังชาติพันธุ์, หนังการเมือง เรื่อยไปจนถึงหนังทดลอง
สภาวะผสมผสานเช่นนั้นทำให้ยากที่เราจะแบ่งแยกระหว่าง “เรื่องจริง” ออกจาก “เรื่องแต่ง” ภายในหนัง “สารคดี” เหล่านี้
“หมอนรถไฟ” คือ ผลงานที่ใช้เวลาถ่ายทำยาวนานร่วมแปดปี โดยสมพจน์ ซึ่งเป็นทีมงานคนสำคัญในหนังหลายเรื่องของอภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล เคยระบุว่า หนังเรื่องนี้ต้องการนำเสนอภาพของรถไฟ ที่เป็นมากกว่ารูปแบบหนึ่งของการคมนาคม-ขนย้ายผู้คน แต่หนังจะพยายามเชื่อมโยงผู้คนและพื้นที่ต่างๆ ในสังคมไทย โดยมีเครือข่ายเส้นทางรถไฟเป็นสื่อกลาง
ดังนั้น รถไฟขบวนต่างๆ ในหนังเรื่องนี้ จึงมีสถานะเป็นโลกจำลองของสังคมไทย ที่เต็มไปด้วยภาพวิถีชีวิตอันมีเอกลักษณ์โดดเด่น
หลังทราบข่าวดีจากเบอร์ลิน สมพจน์ได้โพสต์ในเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า
“หมอนรถไฟ” (Railway Sleepers) จะไปฉายที่ยุโรปเป็นครั้งแรก ณ เทศกาลเบอร์ลิน เดือนกุมภาพันธ์นี้ครับ! จำได้ว่าตอนดูหนังพี่ต้อย อุรุพงษ์ เรื่อง “เพลงของข้าว” ที่ร็อตเทอร์ดามเมื่อหลายปีก่อน มันพี้คมากตรงที่นอกโรงมันหนาวมากๆ แต่ในโรงหนังนี่ นาข้าวเขียวชอุ่ม คอนทราสต์กันสุดๆ ทำให้รู้สึกถึงความมหัศจรรย์ของภาพยนตร์ ที่สามารถพาเราข้ามสถานที่ข้ามเวลา ไปอีกโลกหนึ่งได้ “หมอนรถไฟ” อาจจะเป็นหนังส่วนตัวเล็กๆ แต่ก็หวังว่ามันจะพาคนดูเดินทาง ฝ่าความหนาวเหน็บในเบอร์ลิน มายังอีกซีกโลก ณ ประเทศไทยแห่งนี้ได้เช่นกัน (แต่อาจจะเลทนิดหน่อย ตามสไตล์รถไฟไทยนะ)
ขอบคุณทีมงานและผู้สนับสนับสนุนทุกๆ คนอีกครั้งนะครับ ที่ช่วยให้หนังเรื่องนี้สำเร็จขึ้นได้ อย่าลืมไปดูที่ World Film กันนะครับ
ทั้งนี้ สำหรับที่ประเทศไทย “หมอนรถไฟ” จะประเดิมฉายสองรอบแรกในวันที่ 25 และ 27 มกราคมนี้ ที่เทศกาลเวิลด์ ฟิล์ม เฟสติวัล ออฟ แบงค็อก โรงภาพยนตร์เอสเอฟ เซ็นทรัลเวิลด์